donderdag 4 februari 2010

Too Big To Fail? Banking and Responsibility, Separating the Infrastructure

One of the underlying arguments to bail out banks has been the vital importance of the financial infrastructure, the bloodstream of the economy. In my view what is true for energy and telecom also applies to finance. Vital (crucial) elements of the backbone should either not be privatized, or should be under close governmental review. The banking sector likes to be viewed as a special category within business and from a services point of view they are. However, with that comes the responsibility to act accordingly. With respect to this banks have shown to be not so different from other enterprises; they have shown to be quite keen to taking risks with innovative products with the aim to outsmart and be more profitable than the competition. Hindsight this does not combine with the responsibility that operating the financial infrastructure requires.

woensdag 3 februari 2010

Bewondering, Verbazing en Ontroering...

Van tijd tot tijd kom je iets tegen dat zo bijzonder is dat je het moet delen. Sirena Huang is een zeer bijzonder en buitengewoon getalenteerd meisje. Haar technische talent, toonvorming en muzikale verbeelding en inleving zijn onvoorstelbaar. Kijk zelf maar..

dinsdag 2 februari 2010

Hoge Huizenprijzen

Volgens hoogleraar Marc Francke is momenteel geen sprake van daling van woningprijzen, aldus een artikel op nu.nl. Dat kan mijns inziens alleen verklaard worden door stagnatie. Feit is dat woningen zo duur zijn dat starters zich deze niet of nauwelijks kunnen permitteren, zelfs wanneer ze een dubbel inkomen hebben. Maar, als dat zo is, dan stagneert toch ook de doorstroom? Immers bestaande woningen die worden gekocht moeten toch ook worden verkocht? Maar als starters deze zich niet kunnen permitteren, wie koopt deze dan? De dynamiek in de woningmarkt wordt voor een deel bepaald door natuurlijk verloop; mensen worden ouder en op een gegeven moment laten zij een leeg huis achter dat op de markt komt. In een gezonde markt zorgt de doorstroom ervoor dat dit huis wordt verkocht, echter wanneer de instroom van onderen stagneert, stagneert de doorstroom. Zo moeilijk is dat niet. Daar komt de demografische ontwikkeling bij; de bevolking veroudert. Maar, dan betekent dit natuurlijk ook dat op enig moment in de toekomst de uitstroom de instroom overtreft, wat een overschot aan woningen tot gevolg heeft. Daarnaast is natuurlijk ook de inkomensontwikkeling van groot belang; wanneer de prijs van nieuwe of bestaande starters-woningen de draagkracht van nieuwkomers overtreft, is de prijs te hoog (in ieder geval in dit segment), vervolgens zorgt een dalende prijs in de startersklasse natuurlijk voor een ripple effect.

Als de prijzen dan te hoog zijn, wat is daarvan dan de oorzaak?

Ik durf de stelling aan dat hypotheekrenteaftrek in samenhang met inkomensbelasting hieraan een belangrijke bijdrage hebben geleverd. De inkomstenbelasting is in Nederland hoog, maar kan worden gedrukt door de financiering van de eigen woning. Hiervan is immers de rente (in de meeste gevallen) geheel of voor een groot gedeelte aftrekbaar. En, wij Nederlanders zijn uitermate gemotiveerd om manieren te vinden om minder aan de fiscus te hoeven afdragen. Wat is de consequentie daarvan? Een enorme stimulans van het eigen woningbezit. Of, anders gezegd, een grote druk op mensen om een woning te kopen, anders ben je wel een dief uit eigen portemonnee en een enorme vette worst voor alle verkopers van financiele producten. Incentives work. Echter, deze druk heeft een prijsopdrijvend effect gehad, waarvan vooral de baby boomers hebben kunnen profiteren. Meer schuld, meer aftrek, meer vraag, hogere prijzen, meer schuld... Maar we moeten het wel allemaal blijven verdienen om het primamidespel te kunnen blijven spelen. Zo bezien zijn veel mensen slaaf geworden van hun woning. Wie hebben geprofiteerd? De banken (kapitaalverstrekkers) en financiele dienstverleners (ik krijg het nauwelijks m'n mond uit: diensten? voor wie?), de project ontwikkelaars (prijsopdrijving), de overheden (overdrachts belasting, WOZ, woningforfait). En wie betalen? Uiteindelijk de burgers natuurlijk.

Maar wat moeten we daar dan aan doen? De hypotheekrente aftrek afschaffen dan maar?

Het antwoord ligt in een aanpak waarin renteaftrek, WOZ, overdrachtsbelasting, woning forfait en inkomstenbelasting in samenhang worden bekeken. Aanvankelijk is het systeem van renteaftrek misschien wel op goede gronden opgezet, het is echter ontaard. En, we kunnen in de huidige situatie niet zonder. Bedenk je maar eens wat er gebeurt als je deze aftrek afschaft; huizenbezitters zullen massaal hun woning niet langer kunnen betalen. Afschaf van de regeling moet dus geleidelijk gebeuren, in samenhang met een aanpassing van de inkomstenbelasting. Hierbij dienen andere posten als woningforfait, WOZ en overdrachtsbelasting te worden afgeschaft of aangepast.

Proficiat Victor!

Wat een man die Victor Muller. Hij flikt het toch maar (de overname van Saab, maar dat zal je niet zijn ontgaan). Daar zijn dan natuurlijk wel voor nodig:
- ongebreideld enthousiasme
- ongelofelijk doorzettingsvermogen
- en niet te vergeten eigengereidheid
Zonder een van deze eigenschappen had je het sowieso kunnen vergeten. Daarnaast blijkt hij ook nog eens een zeer goede communicator. Hij weet mensen voor zich te winnen. Daar kan ik wat van leren. Een tijdje geleden deed ik eens een workshop bij HeadFirst. We gingen met z'n allen koken onder aanvuring van een spreker die ons enthousiast wist te maken, maar die ons ook nog wat meegaf om over na te denken (de clou). Wat hij letterlijk zei weet ik natuurlijk niet meer, maar het kwam neer op: Je moet ervoor zorgen dat mensen je aardig vinden, dat ze van je houden, dat ze je iets gunnen. Je eten kan perfect zijn, maar als ze je niet mogen komen ze niet terug. Van de andere kant: als je ze je mogen, ze je een aardige vent vinden, dan hebben ze het naar hun zin gehad. Dan zeggen ze tegen elkaar: "Gezellig was het he? Die Victor is ook zo'n aardige kerel! Moeten we gauw nog's doen!".
Het eten hoeft dan zelfs niet meer dan gewoon goed te zijn.



Need I say more? Victor, entrepeneur of the year? Zie: Spyker Cars

maandag 1 februari 2010

Economy Meltdown: Wir haben es nicht gewusst..

Sterker: we hadden het niet kunnen weten.
Toch voel ik me hier niet echt comfortabel bij... Ten eerste ben je kennelijk overgeleverd aan lieden die mede verantwoordelijk zijn voor een systeem van beloningen en verkeerde incentives, die zich zelf in aanmerking achten voor exorbitante beloningen en die vervolgens - als het dan fout gaat- de mening zijn toegedaan zich te kunnen beroepen op hun onwetendheid of onkunde. Ik vind dat bizar. Ten tweede overtuigt het mij geenszins. Zij hadden het wel moeten weten en of ze het echt niet geweten hebben is zeer twijfelachtig. Velen, onder wie Warren Buffet heeft waarschuwingen laten horen, maar deze waren niet op wetenschappelijke grond gestoeld en werden van tafel geveegd.

De modellen die wel wetenschappelijke fundatie hadden zijn de simulatie modellen die ten grondslag liggen aan de waarderingen van tranches van CDOs (In mensentaal: CDOs - collateralized debt obligations - zijn samengepakte gesecuratiseerde (komt neer op verhandelbare) schulden, de tranches zijn dan plakjes met een bepaald risico profiel die verhandeld worden). Deze plakjes corresponderen met een bepaalde kans op default (ofwel in gebreke blijven). Echter: door toedoen van dit type producten werd volstrekt onduidelijk wie nou welke schuld onder zich had, en werden alle financiƫle betrokken partijen aan elkaar gekoppeld. Daar kwam nog een essentiƫle factor bij: leveraging (ofwel hefboomwerking); slechts een deel van het bezit (schulden!) behoefde ook daadwerkelijk te worden gedekt. Zo ontstond een gevaarlijk piramidespel (Ponzi Scheme ) met kunstmatig zeer hoge winsten (waarop dan weer de bonussen waren gebaseerd). Tenslotte, ook heel belangrijk: onder invloed van steeds verder toenemende hebzucht werden gelijktijdig de criteria voor leningen versoepeld en werden taxaties hoog opgeklopt. Natuurlijk moest de bancaire wereld hierin () meedoen (naar hun eigen zeggen), want anders zouden ze niet in staat geweest zijn de 'kwaliteit' die tot deze ellende geleid heeft te behouden. In werkelijkheid zouden ze niet hebben meegedaan aan wat ook wel eens is genoemd: "exhibitionistische zelfverrijking". Interessant is het om te zien wat voormalig socialist Wim Kok hierover te zeggen heeft:



Terug naar de crisis. Het heeft alles te maken met incentives, maar ook met de onderliggende regels in de bancaire wereld. Ook het feit dan banken kennelijk kunnen gokken met het geld van de burger met het doel zo veel mogelijk winst te genereren om dan vervolgens wanneer het klapt te worden gered door de overheid heeft natuurlijk ongelofelijk meegeholpen! Kijk voor een beter begrip eens naar de volgende video's (#1 vanaf 3:07 en #2) waar James Galbraith een zeer duidelijke uitleg geeft over hoe burger wordt gemolken door de bancaire wereld onder aanmoediging van de Bush administration:

James Galbraith PART 1 of 3 at The Economics of Peace Conference Sonoma Ca 2009 from The Economics Of Peace on Vimeo.


Essentieel is de constatering dat het eenvoudig weg onderliggende menselijke eigenschappen zijn die tot systeemfalen hebben geleid. In het bijzonder Hebzucht. De conclusie is dan ook dat zonder regulering het systeem uiteindelijk weer zal ontsporen (Galbraith: dangerous bounderies). Interessant is ook wat Galbraith zegt over de government (t.a.v. de omvang van de slechte leningen): "The government doesn't want to know" en over de stresstests: "An exercise in which the bankers were allowed to use their own models and of which the results were negotiated before they were released". En zeer interessant over wie nou wie heeft opgekocht: "The vast expansion of the balance sheets of the fed. reserve. And what you have essentially is the nationalisation of the financial system... The banks nationalized the government and not the other way around." Wie uiteindelijk hiervan profiteren zijn diegenen die het piramidespel geregiseerd hebben. Over incentives gesproken..

James Galbraith PART 2 of 3 at The Economics of Peace Conference Sonoma Ca 2009 from The Economics Of Peace on Vimeo.


De laatste video gaat over de economische en maatschappelijke vooruitzichten, wat de regering nu moet doen en de rol van de banken in het financieren van de toekomst..

James Galbraith PART 3 of 3 at The Economics of Peace Conference in Sonoma Ca 2009 from The Economics Of Peace on Vimeo.